در گفتگو با روزنامه فرهیختگان مطرح شد:
در شرایطی که بررسی لوایح پیشنهادی دولت جهت پیوستن به FATF دشوارترین بخش خود را طی می‌کند، برخی بار دیگر پای رهبر انقلاب را به میان کشیده‌اند و از موافقت ایشان با تصویب لوایح مذکور یا تفویض اختیار تام ایشان به مجلس سخن می‌گویند. این البته در حالی است که شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام نظر نهایی خود را درباره دو مورد از سه لایحه باقیمانده اعلام کرده و از مخالفت قاطع‌شان با آنها خبر داده‌اند. حالا توپ در زمین مجلس است و به نظر می‌رسد طرح شائبه‌هایی از این جنس بیش از هرچیز با هدف شانه خالی کردن از فشار افکار عمومی برنامه‌ریزی شده. هر چه باشد، تصویب ۲۰ دقیقه‌ای برجام در مجلس و تبعات منفی آن برای کشور علاوه‌بر دولت در کارنامه مجلس نیز ثبت شده و حالا این عبرت برخی را به صرافت انداخته تا از همین حالا هزینه‌های احتمالی آتی را با دیگران تقسیم کنند. در این‌باره با سیدیاسر جبرائیلی، کارشناس مسائل سیاسی به گفت‌وگو نشستیم. متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
ارزیابی شما درباره این گزاره که رهبر انقلاب تصمیم‌گیری درباره FATF را به مجلس واگذار کرده‌اند، چیست؟
به هر حال مگر تصمیم‌گیری درباره FATF برعهده رهبر انقلاب بوده که ایشان آن را به مجلس تفویض کرده‌اند! تصمیم‌گیری درباره FATF به‌ویژه کنوانسیون‌های تکلیفی آن، از اختیارات مجلس شورای اسلامی است و کسی که باید اجازه می‌داده مجلس به تشخیص خود عمل کند، دولت آقای روحانی و وزیر سابق اقتصاد جناب آقای طیب‌نیا بوده که پیشاپیش تعهد الحاق به این کنوانسیون‌ها را داده‌اند و اینک مجلس منفعلانه در حال طی تشریفات است!
اگر دولت محترم تعهدی به FATF داده و مجلس را صرفا یک گذرگاه تشریفاتی برای پیشبرد برنامه خود می‌داند و مع‌الاسف کسانی تمایل دارند مجلس را به شاخه‌ای از دولت تبدیل کنند، هیچ‌کس حق ندارد این نوع نگاه به مجلس را به رهبر انقلاب تعمیم دهد.
مجلس البته مشروعیت خود را از ولایت دارد و به همین سبب، تکالیفی برعهده دارد. این تکالیف، که در قانون اساسی نیز مصرح است، عبارت است از رعایت سیاست‌های کلی نظام که به صورت کلی رسما ابلاغ و به تفصیل در بیانات رهبر انقلاب تشریح می‌شود. اگر این سیاست‌ها رعایت نشود، تصمیمات و اقدامات هیچ احدی در نظام جمهوری اسلامی مشروعیت ندارد و از فلسفه‌های وجودی شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظارت بر همین امر است. آنها که می‌گویند رهبر انقلاب تصمیم‌گیری درباره FATF را به مجلس واگذار کرده‌اند، نه فهم درستی از جایگاه رهبری دارند و نه به شأن و جایگاه مجلس و نسبت آن با ولایت واقفند. مگر مجلس هر طرح و لایحه‌ای را می‌خواهد بررسی کند، تایید رهبری را می‌گیرد که در این مورد خاص رهبر انقلاب امر را به مجلس واگذار کرده باشند؟ روشن است اینکه رئیس مجلس خدمت رهبری برود و سوال کند که آیا نمایندگان به فلان طرح و لایحه رای بدهند یا ندهند، توهین به مجلس و نمایندگان آن است.
با این وصف فکر می‌کنید به‌طور مشخص سیاست نظام در این‌باره چیست؟
سیاست نظام درباره کنوانسیون‌های بین‌المللی از سوی رهبر انقلاب به صراحت اعلام شده است. رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان تصریح کردند: «مجلس شورای اسلامی که رشید و بالغ و عاقل است، باید مستقلا در موضوعاتی مثل مبارزه با تروریسم یا مبارزه با پولشویی قانونگذاری کند. البته ممکن است برخی مفاد معاهدات بین‌المللی خوب باشد، اما هیچ ضرورتی ندارد با استناد به این مفاد به کنوانسیون‌هایی بپیوندیم که از عمق اهداف آنها آگاه نیستیم یا می‌دانیم که مشکلاتی دارند.»
مجلس شورای اسلامی باید لوایح تکلیفی FATF را در چارچوب این سیاست‌ها بررسی کند. اگر چنین شد، به تکلیف قانونی خود عمل کرده است، اگر نشد، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام به‌عنوان مجری بند ۲ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، نسبت مصوبات مجلس را با سیاست‌های نظام بررسی خواهند کرد.
شایعاتی با این مضمون که رهبر انقلاب نظر خود را درباره پیوستن به کنوانسیون‌های ذیل FATF اعلام کرده‌اند، چقدر دقیق می‌دانید؟ علی مطهری رسما اعلام کرد نظر رهبر انقلاب درباره FATF تغییر کرده است.
این سخن همان اندازه غلط است که ادعای واگذاری تصمیم‌گیری درباره FATF به مجلس غلط بود. تغییر نظر رهبر انقلاب یعنی ایشان فرموده باشند «قانونگذاری مستقل در مجلس لازم نیست و ضرورت دارد به معاهدات بین‌المللی مرتبط بپیوندیم. تمام مفاد این معاهدات خوب است و هیچ مشکلی ندارد.» آیا ایشان چنین چیزی فرموده‌اند؟ کسانی که با ادبیات امامین انقلاب و سیاست‌های انقلاب اسلامی آشنا هستند، چنین ادعایی را می‌پذیرند؟
بررسی سیره امامین انقلاب نشان می‌دهد ورود حضرت امام(ره) و رهبر انقلاب به موارد مصداقی در وظایف دستگاه‌ها، صرفا زمانی صورت گرفته است که دستگاهی در رعایت سیاست‌های کلی و چارچوب ارزشی تعیین‌شده انقلاب اسلامی دچار جهل، غفلت، تجاهل و… بوده و بیم آن رفته که حرکت
کلان ارزشی انقلاب اسلامی -که وظیفه رهبری صیانت از آن است- دچار انحراف یا خدشه شود.
در ماجرای FATF و کنوانسیون‌های تکلیفی آن (پالرمو وTF) متاسفانه در رعایت مبانی و سیاست‌های کلی انقلاب اسلامی کوتاهی صورت گرفته بود. البته اینکه رهبر انقلاب درکنار تذکر سیاست‌های کلی نظام به مصداق خاص نیز اشاره می‌کنند، نشان‌دهنده ضعف ماست؛ که نه‌تنها در تشخیص مبانی و سیاست‌های کلی نظام اسلامی دچار خطا بوده‌ایم و تذکر گرفته‌ایم، بلکه بیم آن می‌رفته که به‌رغم تذکر صریح درباره سیاست نظام، در تطبیق مصادیق جاری رعایت این سیاست یعنی الحاق به کنوانسیون‌های TF و پالرمو نیز دچار خطا شویم!
به اعتقاد شما مردم در این مقطع چه نقشی را می‌توانند ایفا کنند؟
وقتی رهبر انقلاب مساله‌ای را به صورت علنی مطرح می‌کنند، به معنی دستور پیگیری عمومی آن از سوی امت است. رهبر انقلاب بارها فرموده‌اند وقتی مساله‌ای را علنی مطرح می‌کنند، پیش از آن بارها در جلسات خصوصی از مسئولان خواسته‌اند. کسانی می‌خواهند نقش مردم در نظام اسلامی را مانند لیبرال دموکراسی‌های غربی به رای دادن در انتخابات تقلیل دهند و در آن ایام، با تبلیغات مرسوم غربی و زر و تزویر، از ملت رای بگیرند. نقش مردم در نظام اسلامی اما یک نقش مقطعی نیست، پیوسته و جاری است. این نقش جاری و پیوسته، عبارت است از رصد و ارزیابی رویکرد و عملکرد مسئولان با معیارهایی که از جانب ولایت تعیین می‌شود. این است که نباید از مطالبه و پیگیری خسته شد. اگر مطالبه از مجلس به نتیجه نرسید، مطالبه را باید متوجه شورای نگهبان و هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت کرد.
بدون دیدگاه